Λίγες ώρες πριν οι πολιτικοί αρχηγοί διασταυρώσουν τα ξίφη τους στη Βουλή για την εξωτερική πολιτική, στις Βρυξέλλες συνέβαινε κάτι πολύ πιο μεγάλο και σημαντικό που επηρεάζει όλη την Ευρώπη, αλλά φυσικά και τη χώρα μας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα κείμενο 16 σελίδων με τίτλο «Οδικός Χάρτης Ετοιμότητας Άμυνας 2030», στο οποίο ανέλυε γιατί και πώς τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να κινηθούν ώστε να ετοιμαστούν υλικά για το ενδεχόμενο ενός πολέμου με τη Ρωσία. Σε αυτό, μεταξύ άλλων, οι συντάκτες έγραφαν προς τους αρχηγούς κρατών των χωρών της Ε.Ε. ότι πρέπει να «κινητοποιηθούν» έως και 800 δισ. ευρώ για αμυντικές δαπάνες. Στην πραγματικότητα τι έκανε η Κομισιόν; Συνέγραψε την βάση πάνω στην οποία θα νομιμοποιηθεί η στροφή των ευρωπαϊκών οικονομίων στην πολεμική βιομηχανία.
Το ενδιαφέρον της όλης ανάλυσης είναι πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ουσιαστικά μονόδρομο την στρατιωτικοποίηση προκειμένου «να εξασφαλιστεί η ειρήνη». Το σχέδιο παρουσίασε η Κάγια Κάλας, Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, και θα περίμενε κανείς από το συγκεκριμένο κορυφαίο στέλεχος της Ένωσης, να βάζει σε πρώτο προτεραιότητα την διπλωματία. Αντ' αυτού η «υπουργός Εξωτερικών» της Ε.Ε. προκρίνει εξοπλισμούς.
Πέρα από τις υπαρκτές προκλήσεις σε σχέση με τη Ρωσία, υπάρχουν δυο πτυχές εξαιρετικά σημαντικές στην όλη υπόθεση. Αφενός η Κομισιόν προσπαθεί να δείξει το δρόμο στα κράτη - μέλη πώς θα αποφύγουν μια επιβράδυνση της ήδη αναιμικής ανάπτυξης, ώστε να μην πέσουν οι ισχυρές οικονομίες σε ύφεση, Και αφετέρου το όλο σχέδιο προβλέπει στροφή στην αμυντική βιομηχανία και απομάκρυνση από άλλους τομείς με ευεργετικό αποτέλεσμα στην κοινωνική συνοχή. Με άλλα λόγια: Θα πάρουν λεφτά που θα μπορούσαν να πάνε στο κοινωνικό κράτος και τα πάνε στην παραγωγή όπλων. Ό,τι πάνω κάτω έκανε και η Ρωσία πριν μερικά χρόνια...
Ας εστιάσουμε για λίγο στα της Ελλάδας σε σχέση με την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης. Βασικό εργαλείο για την απόκτηση εξοπλισμών και την παραγωγή όπλων αποτελεί το περίφημο εργαλείο SAFE. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και χτες επέμεινε στη Βουλή πως μπορεί να βάλει βέτο στην Τουρκία αν δεν αποσύρει το casus belli. Έλα όμως που αυτές τις μέρες η κυβέρνηση της Γερμανίας έχει ξεκινήσει πάλι τις συζητήσεις με την Άγκυρα για την πώληση 40 Eurofighter στην Τουρκία, που είχαν «κολλήσει» εδώ και δυο-τρία χρόνια. Παράλληλα πραμένουν ανοικτές οι «κερκόπορτες» στο SAFE για ανάμιξη χωρίς κανέναν εμπόδιο τουρκικών εταιριών στην παραγωγή ευρωπαϊκών όπλων μέσω κοινοπραξιών και συμμετοχής τουρκικών κεφαλαίων σε ευρωπαϊκές εταιρίες. Με αυτά τα δύο, και πολλά άλλα, καταλαβαίνει και ο πιο αδαής πως ο κόσμος προχωράει και η Αθήνα κάνει πως δεν το βλέπει, υποδυόμενη ένα συμπαθές και ευμεγέθες πτηνό, την στρουθοκάμηλο
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πάντως στις χθεσινές του τοποθετήσεις επιβεβαίωσε πως θέλει να «αφήσει όλα τα (ακραία) λουλούδια να ανθίσουν» στην περίπτωση της Γάζας. Είπε πως «η σχέση της Ελλάδας με το Ισραήλ πρέπει να προστατευθεί» (λες και κινδυνεύει από κάτι), ενώ ψέλλισε απλά πως τίποτα «δεν δικαιολογεί τον θάνατο και τον εκτοπισμό αμάχων». Ούτε, βέβαια, καταδίκασε τις ανεκδιήγητες δηλώσεις του Άδωνι Γεωργιάδη και του Θάνου Πλεύρη, που κατηγορούσαν για μέρες την αντιπολίτευση πως είναι «με τη Χαμάς». Βλέπετε, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν «διαρροές» προς τα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, οπότε η αποδοκιμασία της ακροδεξιάς ρητορικής κορυφαίων υπουργών του δεν είναι μέσα στις επιλογές του πρωθυπουργού.
Είδα στο μεταξύ την δημοσκόπηση της MRB για το Open και ξεχώρισα τις απαντήσεις των πολιτών για την πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τον Άγνωστο Στρατιώτη. Το 56,6% κρίνει αρνητικά την πρωτοβουλία του Μαξίμου να περάσει η αρμοδιότητα του μνημείου στο υπουργείο Άμυνας, ενώ την απόφαση αυτή στηρίζει το 31,8% των πολιτών. Παράλληλα το 29,5% κρίνει θετικά τους χειρισμούς της κυβέρνησης απέναντι στον αγώνα του Πάνου Ρούτσι και αρνητικά το 62,5%, ενώ το 32,9% κρίνει αρνητικά τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μπροστά στο μνημείο σε αντίθεση με το 59% που τις κρίνει θετικά.
Τι συμπεραίνω από τα παραπάνω; Πως ο αιφνιδιασμός του Μαξίμου είναι αντιδημοφιλής στην κοινωνία και πως πείστηκε ένα ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από το δημοσκοπικό ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας. Μια τρύπα στο νερό, δηλαδή...
Μιλούσα παραπάνω για την στρουθοκάμηλο, που μοιάζει να είναι το αγαπημένο ζώο της κυβέρνησης εδώ και χρόνια. Και το λέω επειδή είδα πως και στο εσωτερικό της Ελλάδας γίνεται ένας κακός χαμός, μα οι κυβερνώντες κάνουν πως όλα πηγαίνουν τέλεια. Αναφέρομαι στα όσα βρήκαν τα κλιμάκια της ΑΑΔΕ σε ελέγχους που έγιναν σε Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων. Πρόκειται για ιδιωτικά «μαγαζιά» στα οποία πηγαίνουν οι αγρότες και καταθέτουν στις αιτήσεις τους για επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι βασικά τα κέντρα απ' όπου περνούσε όλη η «τεχνική» διαφθορά του τεράστιου σκανδάλου, καθώς οι ιδιοκτήτες τους και οι εταιρίες, που τα στήριζαν τεχνικά, ελέγχονται για μια σειρά παρανομίες. Οι εφοριακοί λοιπόν διαπίστωσαν τεράστια ποσοστά φοροδιαφυγής, που αγγίζουν το 100%, σε 58 ΚΥΔ σε όλη την Ελλάδα. Και αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να γίνεται τέτοιο «πάρτυ» φοροδιαφυγής σε κέντρα που βρίσκονται σε στενή επαφή με το δημόσιο. Τι ρωτάω κι εγώ ο αδαής...
Από ένα γεγονός και μόνο φαίνεται πως το δημόσιο σύστημα υγείας έχει τα κακά του χάλια. Ο Δήμαρχος Μεγίστης πήγε πριν λίγες μέρες στο Κας της Τουρκίας απέναντι από το Καστελόριζο για να κάνει ακτινογραφία μετά από ατύχημα που είχε. Ο Νικόλας Ασβέστης δέχτηκε επικρίσεις για την απόφασή του, αλλά ο ίδιος μιλώντας στο Open είπε πως υπάρχει μεν το απαραίτητο μηχάνημα στο Κέντρο Υγείας του νησιού, αλλά δεν υπάρχει άτομο να το λειτουργήσει! «Ζάχαρη!» η κατάσταση στην Ελλάδα, που θα έλεγε και ο Άδωνις Γεωργιάδης...
Πολύ σας βάρυνα με τα πολεμοχαρή σχέδια της Ευρώπης, τον Μητσοτάκη και την πρωτοφανή φοροδιαφυγή και θα σας πάω σε κάτι πιο εύπεπτο για τους εξωτερικούς παρατηρητές. Σας έγραφα χτες για την παρέμβαση του Κώστα Καραμανλή και τους μύδρους κατά της κυβέρνησης. Η εκδήλωση για την Άννα Ψαρούδα Μπενάκη είχε όμως και κάποια «γουστόζικα» ενταντανέ. Στην Παλαιά Βουλή βρέθηκε με καθυστέρηση ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος όταν έφτασε έκανε νόημα στον Καραμανλή ότι αργοπόρησε επειδή είχε κίνηση στο δρόμο. Στο βιντεάκι που μου έστειλαν με την καθυστερημένη άφιξη του Σαμαρά στην εκδήλωση, ο πρώην πρωθυπουργός πήγε και κάθισε ανάμεσα σε έναν ιερωμένο και τον Κωστή Χατζηδάκη. Τον μεν παπά τον χαιρέτισε δια χειραψίας. Τον Κωστή Χατζηδάκη δεν γύρισε, όμως, καν να τον κοιτάξει, όσο κι αν περίμενε μάταια ο πάντα ευγενικός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης για μια έστω τυπική χειραψία.
Στο ΠΑΣΟΚ πάντως η γκρίνια παραμένει. Μπορεί όλα τα κορυφαία στελέχη να μιλούν για την ανάγκη να σταματήσει η εσωστρέφεια και οι εσωκομματικές έριδες, ωστόσο ρίχνουν και μια μπηχτή στον Νίκο Ανδρουλάκη. Άκουσα την συνέντευξη της Άννας Διαμαντοπούλου, στην οποία είπε πως πρέπει «να λειτουργούν καλύτερα τα όργανα» και πως «ο πρόεδρος έχει την ευθύνη να τα λειτουργήσει με πιο συχνό και αποτελεσματικό τρόπο». Η υπεύθυνη στρατηγικού σχεδιασμού, όμως, έκανε και μια «ντρίπλα» που είχε ενδιαφέρον. Είπε πως «θα ήταν πολύτιμη μία συμμετοχή του [Ευάγγελου Βενιζέλου] στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ». Σας θυμίζω πως είχε γραφτεί ότι η «Αννα» βάζει βέτο στον Βενιζέλο και είπε να διαλύσει αυτή τη φήμη. Ωστόσο όλο αυτό το έκανε εκ του ασφαλούς, μου είπαν κάποιοι άσπονδοι φίλοι της στο ΠΑΣΟΚ, επειδή ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δεν ενδιαφέρεται να πάει ξανά στη Βουλή.
Μάθαμε χθες για τη νέα μεγάλη εξαγορά της PeopleCert, του Κωνσταντινουπολίτη Βύρωνα Νικολαΐδη. Να σας πω ότι η εξαγορά αφορά τις εμπορικές δραστηριότητες πιστοποίησης και κατάρτισης του City & Guilds London Institute (CGLI), του ιστορικού και κορυφαίου οργανισμού επαγγελματικών πιστοποιήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και βέβαια η εξαγορά έχει και... βασιλικό άρωμα, καθώς ο οργανισμός CGLI πιστοποιεί, μεταξύ άλλων και ειδικότητες κι εργαζόμενους στον βασιλικό οίκο της Μεγάλης Βρετανίας. Άλλωστε, έχει ιστορία 148 ετών και λειτουργεί από το 1878 υπό Βασιλική Χάρτα (Royal Charter), Ουσιαστικά, μου λένε ότι έχει διαμορφώσει το τεχνικό και επαγγελματικό σύστημα εκπαίδευσης που αναγνωρίζεται διεθνώς σήμερα. Από την ίδρυσή του, μάλιστα, συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της καινοτομίας και των επαγγελματικών δεξιοτήτων, οδηγώντας ακόμη και στη δημιουργία του παγκοσμίως αναγνωρισμένου Imperial College London.
Όμως, μαθαίνω, ότι το εύρος του οργανισμού CGLI είναι απλωμένο παντού. Από την πυρηνική μηχανική και την πιστοποίηση εργαζομένων στη διαχείριση ενεργειακών υποδομών, έως και βέβαια... στη μόδα, καθώς έχει κάνει πιστοποιήσεις στον οίκο μόδας Karen Millen. Και βέβαια η όλη εξαγορά αναμένεται να αυγατίσει τις πωλήσεις της PeopleCert, καθώς αναμένεται να προσθέσει περίπου €185 εκατομμύρια (£160 εκατ.) στα ετήσια έσοδα του Ομίλου, ανεβάζοντας τον συνολικό κύκλο εργασιών στη ζώνη των €350 εκατομμυρίων (£300 εκατ.).
Να σας πω ότι το 2024, τα λειτουργικά κέρδη του Ομίλου ήταν 51,12 εκατ. στερλίνες έναντι 52,22 εκατ. το 2023 και τα καθαρά κέρδη 53,38 εκατ. στερλίνες, από 43,66 εκατ. ένα χρόνο πριν. Μετά την εξαγορά της Axelos έναντι 450 εκατ. ευρώ, το 2021, και τις τρεις, επίσης, εξαγορές, εντός του 2024, με κεντρική την ινδική DP Cube Learning & Skills, ο ελληνικός μονόκερος, που πλέον έχει εκτιμώμενη αποτίμηση περίξ των 3 δισεκατομμύρια βάζει πλώρη για να φτάσει το 1 δισεκ. ευρώ σε επενδύσεις...
Να σας προσγειώσω λιγάκι κι από την καινοτομία να σας πάω πίσω στα πονεμένα αγροτικά ζητήματα. Προφανώς η κατάσταση στην ύπαιθρο είναι οριακή και αναζητείται λύση, ουσιαστική, πέρα από... Ιφιγένειες. Πάντως οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι είναι στα κάγκελα.
Και πώς να μην είναι όταν διάβασαν χθες στη σχετική ανακοίνωση, ότι άρχισαν οι πληρωμές στους αγρότες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για 3 κατηγορίες ενισχύσεων ύψους 153 εκατ. ευρώ. Βέβαια παρακάτω η ανακοίνωση έλεγε το τι συμβαίνει πραγματικά. Ότι, δηλαδή, συνολικά προγραμματίζονται άμεσα πληρωμές σε 8 κατηγορίες ενισχύσεων μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, κι ότι κατόπιν διασταυρωτικών ελέγχων με τα στοιχεία του Ε9 και των στοιχείων του myDATA από την ΑΑΔΕ, ξεκίνησαν από την 15 Οκτωβρίου 2025, πληρωμές σε συνολικά 157.737 δικαιούχους, συνολικού ποσού 61,41 εκατ. ευρώ, ενώ οι αιτήσεις 25.138 δικαιούχων (ήτοι ποσοστό 13,7% επί του συνόλου των 182.875 δικαιούχων) δεσμεύτηκαν για περαιτέρω έλεγχο. Υπήρξε και μια πληρωμή ύψους 1,6 εκατ. ευρώ που έγινε στις 03.10.2025 κι έτσι, μαζί με την, από 01.09.2025 πληρωμή των 90 εκατ. ευρώ συνολικά από 01.09.2025 έχουν πληρωθεί 153 εκατ. ευρώ. Ανάχωμα η δημιουργική αριθμητική...
Και να παραμείνω λίγο στα αγροτικά, να σας ενημερώσω ότι ο Πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου, Δημήτρης Καπούνης, μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό, κατέθεσε μία μεγάλης σημασίας πληροφορία που έχει στη διάθεσή του. «Η πληροφορία που έχω», είπε, «είναι ότι υπήρξε κίνηση των υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ ή άλλων για απόκρυψη στοιχείων από τις Αρχές. Γι' αυτό ήλθε η OLAF, για να κάνει πάλι έλεγχο στον Οργανισμό και να πάρει πλέον όλα τα στοιχεία. Δεν δόθηκαν όλα τα στοιχεία που έπρεπε. Κρύφτηκαν φάκελοι και δεν παρουσιάστηκαν έγγραφα που ζήτησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία», είπε ο Δ. Καπούνης.
Αναφορικά με το ζήτημα των πληρωμών των παραγωγών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο Δ. Καπούνης τόνισε πως ακόμη «δεν έχει φανεί κάτι στους λογαριασμούς τους», ενώ επανέλαβε την πρόβλεψή του ότι οι πληρωμές από τον Οργανισμό «δεν πρόκειται να γίνουν μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου ενώ η κατάσταση αυτή μπορεί να τραβήξει και τον Δεκέμβριο».
Οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν άνοδο χθες Πέμπτη, σημειώνοντας άνοδο περίπου 1%, αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι είχε δεσμευτεί ότι η χώρα του θα σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία. Τα διυλιστήρια περιμένουν τώρα επίσημες οδηγίες από το Νέο Δελχί, και αναμένεται ότι οι ΗΠΑ θα πιέσουν στη συνέχεια την Κίνα να ακολουθήσει το παράδειγμά του. Γενικώς ο Τραμπ με μια δήλωσή του αλλάζει τιμές και ανεβοκατεβάζει δείκτες...
Την παροχή κινήτρων για την είσοδο νέων παικτών στον ακτοπλοϊκό κλάδο προτείνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην ενδιάμεση έκθεση για την ακτοπλοΐα που δημοσιοποίησε χθες. Όπως αναφέρει για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου το ΥΝΑΝΠ πρόσφατα ξεκίνησε να διερευνά (α) τις διαθέσιμες τεχνικές και τεχνολογικές λύσεις για τον εκσυγχρονισμό των πλοίων με γνώμονα την ενεργειακή αποδοτικότητα, την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα και (β) την ανάπτυξη Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που θα δημιουργήσουν το κατάλληλο χρηματοδοτικό πλαίσιο για την ενίσχυση της μετάβασης σε πράσινα πλοία. Ο εν λόγω σχεδιασμός, συνεχίζει η ΕΠΑΝΤ, προτείνεται να πραγματοποιηθεί υπό το πρίσμα της παροχής κινήτρων εισόδου νέων παικτών στην αγορά. Πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση, αλλά θα τολμήσει η κυβέρνηση να δώσει κίνητρα «σε εφοπλιστές»; Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα!
Χθες σας έγραφα για τις εισαγωγές αυτονόητων για την ελληνική παραγωγή οπωροκηπευτικών. Σήμερα σας ενημερώνω ότι γίνεται μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση για το θέμα. Η εκδήλωση είναι του ICC Hellas και θα πραγματοποιηθεί στις 31 Οκτωβρίου 2025 στο Επιμελητήριο Σερρών, με τίτλο: «Από την Περιφέρεια στην Πρόοδο: Η Τοπική Παραγωγή ως Μοχλός Βιώσιμης Ανάπτυξης».
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), συνδιοργανώνεται με το Επιμελητήριο Σερρών, με τη στήριξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Δήμου Σερρών, και έχει Innovation Partner την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας (ΑΖΚ).
Οι συζητήσεις εστιάζουν στον ρόλο της τοπικής παραγωγής, της μεταποίησης και των εξαγωγών ως βασικών πυλώνων βιώσιμης ανάπτυξης και περιφερειακής σύγκλισης, συνδέοντας την αγροτική παραγωγή με την καινοτομία και τη γαστρονομία.