Η απόβαση 73 κυβερνητικών στελεχών στη Βόρεια Ελλάδα, οι υπολογισμοί του Μαξίμου μπροστά στις δημοσκοπήσεις και τα σενάρια για αλλαγή του εκλογικού νόμου

Welcome back!

Καλημέρα αγαπητές και αγαπητοί! Ελπίζω να περάσατε καλά αυτές τις εβδομάδες, κατά τις οποίες βρισκόταν σε παύση η επικοινωνία μας μέσα από αυτή τη στήλη. Είτε ανήκετε στους μισούς που κατάφεραν να πάνε διακοπές είτε σε όσους και όσες δεν μετακινηθήκατε σε κάποιον πιο δροσερό τόπο, ελπίζω πραγματικά να αδειάσατε το μυαλό σας από περιττές σκοτούρες και να γεμίσατε μπαταρίες. Γιατί η σεζόν που έρχεται προμηνύεται ήδη «καυτή» και γεμάτη εξελίξεις.

Χρονιά γεμάτη εξελίξεις

Δεν χρησιμοποιώ το κλισέ για την «καυτή χρονιά» χωρίς λόγο. Ο Αύγουστος είχε μεν ειδήσεις και εξελίξεις, αλλά οι τελευταίες μέρες του δείχνουν πως κάτι κινείται στα πολιτικά πράγματα. Και με όποιον μίλησα, είτε από την κυβέρνηση και τη ΝΔ είτε από την αντιπολίτευση, μεταφέρουν το ίδιο κλίμα. Ορισμένοι μιλούν για εκλογική χρονιά, άλλοι εκτιμούν (ή ελπίζουν) πως το Μαξίμου θα «φορτσάρει» για να καλύψει τη δημοσκοπική «χασούρα». Και άλλοι περιμένουν νέα σχήματα και οχήματα στην αντιπολίτευση. Θα τα πιάσω ένα-ένα για να βγάλουμε άκρη.

Απόβαση με 73 κυβερνητικά στελέχη

Ξεκινάω από την κυβέρνηση, που κινείται δικαιολογημένα σε ρυθμούς ΔΕΘ, αφού όλοι και όλες στη ΝΔ και τα υπουργεία περιμένουν τις ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη το Σάββατο ώστε να πάρουν πολιτική ώθηση για το υπόλοιπο της χρονιάς. Από σήμερα μέχρι και την Παρασκευή θα ανέβουν και θα περιοδεύσουν στη Βόρεια Ελλάδα 73 (!) κυβερνητικά στελέχη, ήτοι υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί, υφυπουργοί και γενικοί γραμματείς υπουργείων. Δεν θυμάμαι ξανά στο παρελθόν τέτοια μαζική απόβαση στα βόρεια της χώρας. Και να φανταστείτε πως κάποιοι από το Μαξίμου έλεγαν μέσα στο καλοκαίρι πως ο Μητσοτάκης θέλει να έχει πλάι του στη Θεσσαλονίκη μόνο τους επικεφαλής παραγωγικών υπουργείων…

Το πακέτο και το περιτύλιγμα

Θα αναρωτιέστε τι θα ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ και αν το πακέτο θα είναι τόσο καλό ώστε να αναστρέψει το κακό κλίμα στην μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας. Από τα προηγούμενα χρόνια έχω μάθει πως σημαντικότερο από το περιεχόμενο του πακέτου είναι πάντα το αμπαλάζ, το περιτύλιγμα με το οποίο παρουσιάζεται. Σε αυτό το επικοινωνιακό πεδίο το Μαξίμου είναι «μανούλα». Αναμένεται δηλαδή «καταιγίδα» από ρεπορτάζ, παρουσιάσεις και αναλύσεις για τις ανακοινώσεις Μητσοτάκη, αλλά δεν ξέρουμε αν θα έχουν πραγματικό αντίκρισμα.

Άλλωστε η διαρροή ότι τα θετικά μέτρα θα είναι εστιασμένα στους «μεσαίους και τις οικογένειες», είναι τόσο γενικόλογη που καταλήγει να μοιάζει κούφια. Γιατί αν δεν λύσεις άμεσα το πρόβλημα της ακρίβειας, που καλπάζει για ακόμα μια χρονιά, και το αυξημένο ενεργειακό κόστος, που έτσουξε την τσέπη πολλών καλοκαιριάτικα, τότε δεν θα καταφέρεις τίποτα.

Το Μαξίμου κοιτάει σκεπτικό τις δημοσκοπήσεις

Στο Μαξίμου πάντως, έμαθα από πολύ καλά πληροφορημένη πηγή, έβγαλαν τα κομπιουτεράκια και άρχισαν τους εκλογικούς υπολογισμούς. Σας μεταφέρω το κεντρικό συμπέρασμα όπως μου το μετέφεραν. Η ΝΔ στις δημοσκοπήσεις δεν πάει πολύ καλά και στον Μητσοτάκη λένε πως με τις αναγωγές εμφανίζει ένα «ταβάνι» περίπου το 27%. Υπολογίζουν, δε, πως με τα κατάλληλα εκλογικά διλήμματα και την αναμενόμενη συσπείρωση η ΝΔ μπορεί να αγγίξει ακόμα και το 32%. Από κει και πέρα, βέβαια, επικρατεί πολύς σκεπτικισμός εάν -ακόμα και σε δεύτερες επαναληπτικές εκλογές- η κυβερνώσα παράταξη μπορεί να «πιάσει» ποσοστό αυτοδυναμίας, δηλαδή περίπου 37%.

Τα σενάρια των αλλαγών του εκλογικού νόμου

Αφού λοιπόν το «γκολπόστ» της αυτοδυναμίας μοιάζει να στέκεται μακριά, στο Μαξίμου έδωσαν εντολή να μελετήσουν πώς θα το φέρουν πιο κοντά. Ζήτησαν δηλαδή από τον Θοδωρή Λιβάνιο να επικαιροποιήσει τη παλαιότερη μελέτη του για την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Ο υπουργός Εσωτερικών ξανάστειλε τα διαφορετικά σενάρια, που προβλέπουν μεταξύ άλλων τον υπολογισμό του μπόνους των εδρών με βάση την διαφορά από τον δεύτερο, αλλά και την χορήγηση περισσότερων έξτρα εδρών για κάθε μονάδα πάνω από 25% που θα πιάνει το πρώτο κόμμα.

Ο Βασίλης Σπανάκης, υφυπουργός Εσωτερικών, είπε την Παρασκευή ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Τι θα γίνει όμως με τις μεθεπόμενες, όταν και θα ισχύει ένας πιθανός νέος εκλογικός νόμος μιας και δεν προβλέπεται να ψηφιστεί από πάνω από 180 βουλευτές;

Την αλλαγή εξήγησε ο Μητσοτάκης

Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης πάντως παρουσίασε την Παρασκευή το σκεπτικό πάνω στο οποίο μπορεί να βασίσει μια αλλαγή του εκλογικού νόμου. Μίλησε για την «μεγάλη -θα έλεγα, καθοριστική- σημασία της έννοιας της πολιτικής σταθερότητας και της δυνατότητας μιας κυβέρνησης μονοκομματικής, που απέσπασε την πλειοψηφία με την ψήφο των Ελλήνων πολιτών στις εκλογές που έγιναν πριν από δύο χρόνια, να προχωρά απρόσκοπτα στην υλοποίηση του προγράμματός της». Για να το εξηγήσω πιο απλά: Οι καιροί είναι διεθνώς δύσκολοι, χρειαζόμαστε μονοκομματικές κυβερνήσεις, λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Τετ-α-τετ

Μαθαίνω επίσης πως ο Μητσοτάκης έχει δει ήδη στο Μαξίμου κάποιους δυσαρεστημένους βουλευτές της ΝΔ. Και θα δει κι άλλους. Στα τετ-α-τετ δείχνει διάθεση να ακούσει τις παρατηρήσεις τους, αλλά δίνει και διαβεβαιώσεις σε ορισμένους πως θα τους στηρίξει αν θελήσουν να ξανακατέβουν στην κούρσα των επόμενων εκλογών.

Η Ομάδα Αλήθειας ακούγεται για «καναλάρχισσα»

Η φήμη έχει εξαπλωθεί και δεν κρύβεται. Πριν από καμιά βδομάδα κατοχυρώθηκε στην «B Spot Μονοπρόσωπη Ι.Κ.Ε.» η διαχείριση του 30% του προγράμματος του περιφερειακού τηλεοπτικού σταθμού Attica του Δήμου Ασπροπύργου με μηνιαίο αντίτιμο 22.500 ευρώ. Πρόκειται για μια εταιρία που διαχειρίζεται καταστήματα της Elpedison και τηλεφωνικά κέντρα, χωρίς άλλη δραστηριότητα στα μίντια. Ακούγεται λοιπόν έντονα πως το πρόγραμμα του καναλιού θα έχει την υπογραφή της Ομάδας Αλήθειας, ώστε να παίξει επιθετική προεκλογική «μπάλα». Η φήμη δεν έχει διαψευστεί από πουθενά. Περιμένουμε να δούμε το τελικό προϊόν…

Τι θα κάνει ο Τσίπρας

Το τελευταίο δεκαήμερο, πάντως, επικρατεί αναβρασμός και στην αντιπολίτευση. Η συνέντευξη που έδωσε ο Αλέξης Τσίπρας στην Le Monde και κυρίως η αναφορά του πως του λείπει η ενεργός πολιτική και η επαφή του με τους ψηφοφόρους, άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και ξεπήδησαν ένα σωρό σενάρια για το πότε θα επανενεργοποιηθεί σε κεντρικό πολιτικό ρόλο. Το έλεγα μονότονα πριν το καλοκαίρι, θα το πω και πάλι: ο Τσίπρας δεν βιάζεται. Αυτό σημαίνει αφενός πως ο πρώην πρωθυπουργός, όπως ο ίδιος είπε, έχει τώρα ως βασική προτεραιότητα να τελειώσει η συγγραφή του βιβλίου του για τα γεγονότα του 2015. Αφού κυκλοφορήσει και παρουσιαστεί, δηλαδή κατά τον Φεβρουάριο, θα προχωρήσει σε σειρά παρεμβάσεων με στόχο να «κλείσει» το ιστορικό κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων του ’15. Και έπειτα θα ζυγίσει τα δεδομένα.

Πολλοί θέλουν συνάντηση

Αν πάντως νομίζετε πως μόνο οι πολιτικοί αρχηγοί και τα στελέχη των κομμάτων δείχνουν ενδιαφέρον για το τι θα κάνει ο Τσίπρας, πέφτετε έξω. Τα ραντάρ μου πιάνουν ουκ ολίγους ισχυρούς επιχειρηματίες και οικονομικούς παράγοντες που προσπαθούν να καταλάβουν το πολιτικό σχέδιο του Τσίπρα. Κάποιοι από αυτούς θα βρίσκονται και στη Θεσσαλονίκη, στο συνέδριο του Economist τις εργασίες του οποίου θα κλείσει ο πρώην πρωθυπουργός την προσεχή Παρασκευή. Και μαθαίνω μάλιστα πως θα επιδιώξουν συνάντηση μαζί του.

Γκρίνια -as usual- στο ΠΑΣΟΚ

Σας μεταφέρω και στη Χαριλάου Τρικούπη, εκεί όπου το μοτίβο παραμένει ίδιο και απαράλλακτο: Από την μία το ηγετικό επιτελείο θέλει να βάλει μπροστά τα θέματα της καθημερινότητας και ιδιαίτερα το ζήτημα της ακρίβειας, με απώτερο πολιτικό στόχο ο Νίκος Ανδρουλάκης να οικοδομήσει προφίλ ανταγωνιστικό απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Από την άλλη οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι αφήνουν αιχμές πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι «άφαντος» και πως «έχει αφήσει τον Τσουκαλά να τραβά το κάρο μόνος του», όπως μου έλεγε μετά τον Δεκαπενταύγουστο ισχυρό στέλεχος. Θυμίζω πως επίκειται συνέδριο του κόμματος το φθινόπωρο. Και τα πράγματα δεν θα είναι ήρεμα…

Back to school και μάχη για την «πίτα»

Ξεκίνησαν εδώ και μέρες οι διαφημίσεις για τα σχολικά είδη κι όχι μόνο. Κατά ριπάς οι καταναλωτές δέχονται τις «επιθέσεις φιλίας» των αλυσίδων λιανεμπορίου για τις προσφορές. Όμως με αφορμή την επιστροφή στα θρανία και τις καμπάνιες για “back to school” και τα λοιπά, όλη η αγορά «σηκώνει» το σύνθημα αυτό, μπας κι επιστρέψει και κανένας καταναλωτής στον γκισέ των καταστημάτων. Δύσκολο το στοίχημα μια και όπως είδαμε οι εκπτώσεις δεν «τράβηξαν». Όπως μάλιστα ανέφερε το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ, με αιχμή τα αποτελέσματα από την πανελλαδική του Έρευνα για την πορεία των Θερινών Εκπτώσεων 2025, έξι στις 10 (59%) επιχειρήσεις στο λιανικό εμπόριο κατέγραψαν χειρότερες πωλήσεις κατά τη διάρκεια των θερινών εκπτώσεων συγκριτικά με πέρυσι, ενώ μόλις 1 στις 10, κυρίως πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, κατέγραψαν θετικό πρόσημο. Ως εκ τούτου, σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις (47%) εμφανίστηκαν λίγο έως καθόλου ικανοποιημένες από τις πωλήσεις τους κατά την περίοδο των θερινών εκπτώσεων. Προφανώς το διαθέσιμο εισόδημα, όσο είναι αυτό, πήγε σε ταβέρνες, βόλτες και βέβαια στον… Πιτσιλή.

Σχετικά καλά πήγε ο Αύγουστος

Πριν επιστρέψω, πάντως, κι αρχίσουμε να μιλάμε και πάλι, ρώτησα τις πηγές μου στην αλυσίδα αξίας, πέριξ της εστίασης, που είναι και βαρόμετρο για την αγορά, για το πώς πήγε ο μήνας. Ήθελα να δω δηλαδή, αν όντως «τράβηξε» τζίρο. Μου είπανε, λοιπόν, οι φίλοι μου ότι ο Αύγουστος έτρεξε σχετικά καλά, αν και σ’ ένα κλίμα περιορισμού της αγοραστικής δύναμης, τόσο των τουριστών όσο και των ντόπιων βέβαια. Βέβαια το τι θα μείνει στην τσέπη των επιχειρήσεων, όπως μου είπαν, είναι «αλλουνού παπά ευαγγέλιο», ωστόσο μετά τα κεσάτια του Ιουλίου ήταν ενθαρρυντικό το μήνυμα.

Κρίσιμος Σεπτέμβριος εν όψει

Πάντως καθώς ξεκινά ο μήνας, όλοι μου λένε, ότι θα αποτελέσει βαρόμετρο μια και πριν τον Αύγουστο φαίνεται ότι σε πολλές επιχειρήσεις υπήρχε ζήτημα. Όπως, χαρακτηριστικά ανέφερε σε ανακοίνωσή της, η Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού «η απόδοση του Ιουλίου 2025 δεν ήταν αυτή που θα επιθυμούσαν τα ξενοδοχεία της Αθήνας». «Αν και το 7μηνο του 2025 έκλεισε στα ίδια περίπου επίπεδα με το αντίστοιχο 7μηνο του 2024, προβληματίζει το γεγονός ότι κατά τον μήνα Ιούλιο και στην καρδιά του καλοκαιριού, σημειώθηκε πτώση της μέσης πληρότητας και του εσόδου ανά διαθέσιμο δωμάτιο (Rev Par) στα ξενοδοχεία, η δε μέση τιμή δωματίου (ADR) κινήθηκε στα ίδια περίπου επίπεδα» αναφέρει η Ένωση και εστιάζει σε θέματα εσόδων, που αποτελούν και τον πυρήνα για την κερδοφορία και άρα τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.

Έμφαση και στην περιφερειακή δικτύωση

Μπορεί η Aegean να ποντάρει στη… γεωγραφική της ανάπτυξη στα ανατολικά και δη στην Ινδία, ωστόσο παράλληλα ποντάρει και στον «τουρισμό» όλο το χρόνο. Έτσι, ενισχύει και τα δρομολόγιά της καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, σε περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, συνδέοντάς τα με δυναμικές αγορές, τόσο του εξωτερικού όσο και του εσωτερικού.

Το Μόναχο

Μετά την προσθήκη τεσσάρων νέων απευθείας εποχικών δρομολογίων σε νησιωτικούς προορισμούς, η Aegean Airlines «βλέπει» και την επέκταση της σεζόν. Έτσι, όπως ανακοίνωσε σε εκδήλωση στη Γερμανία στα τέλη Ιουλίου, κατά τη χειμερινή περίοδο 2025-2026 ενισχύει την αεροπορική σύνδεση της Κρήτης με τη Γερμανία επεκτείνοντας χρονικά το δρομολόγιο Μόναχο – Ηράκλειο. Έτσι, από τον Νοέμβριο του 2025 και έως τον Μάρτιο του 2026 θα είναι διαθέσιμες έως και έξι εβδομαδιαίες πτήσεις από το Μόναχο προς το Ηράκλειο. Συνολικά, στο διάστημα αυτό προγραμματίζονται περίπου 12.200 διαθέσιμες θέσεις. Τον Νοέμβριο, το πρόγραμμα περιλαμβάνει έξι πτήσεις την εβδομάδα με αεροσκάφη τύπου Airbus A320. Στη συνέχεια, η συχνότητα θα προσαρμοστεί σταδιακά ανάλογα με τη ζήτηση, η οποία παραδοσιακά μειώνεται τους χειμερινούς μήνες. Η Aegean θα εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη γραμμή έως και τις αρχές Ιανουαρίου, ενώ μετά από μια μικρή διακοπή τον Φεβρουάριο, οι πτήσεις θα επαναληφθούν.

Στήριξη στην περιφέρεια

Να σημειωθεί ότι με άκρως ικανοποιητικές πληρότητες, όπως αναφέρεται, τρέχουν τα δρομολόγια από το Ηράκλειο προς τη Ρόδο, τη Νάξο, την Κέρκυρα και την Κω, οι δύο νέες απευθείας πτήσεων από τη Ρόδο προς τα Χανιά και τη Σαντορίνη, η σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τη Σύρο, αλλά και απευθείας πτήσεις από Ηράκλειο, Μύκονο, Ρόδο και Σαντορίνη προς Κωνσταντινούπολη. Ουσιαστικά οι «αεροπορικές γέφυρες» αυτές βελτιώνουν την προσβασιμότητα και δίνουν δυναμική στους περιφερειακούς προορισμούς.

Στόχος η πατρίδα του Squid Game

Και μια και ο λόγος για την αεροπορική αγορά να σα πω ότι με ενδιαφέρον είδα ότι η Υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη στο πλαίσιο της επίσκεψής της στη Νότια Κορέα, είχε συνάντηση με στελέχη της αεροπορικής εταιρείας T'Way Air μια κι όπως φαίνεται είναι στόχος η ανάπτυξη απευθείας συνδέσεων με την πατρίδα της σειράς του Παιχνιδιού του Καλαμαριού (“Squid Game”), που σπάει ταμεία. Προφανώς πέρα από τις εμπορικές σχέσεις ένεκα των γιγάντων της ηλεκτρονικής τεχνολογίας, τις στενές ναυτιλιακές σχέσεις ένεκα των ναυπηγήσεων, είναι και ο τουρισμός, Έτσι, η Όλγα Κεφαλογιάννη τόνισε ότι είναι ώριμες οι συνθήκες για τη πραγματοποίηση απευθείας τακτικών πτήσεων πτήσεις μεταξύ Σεούλ και Αθήνας, καθώς ήδη επισκέπτονται τη χώρα μας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 55.000 Κορεάτες, με τον αριθμό να υπολογίζεται μεγαλύτερος καθώς σημαντικός αριθμός καταγράφεται από άλλες χώρες της Συνθήκης Σένγκεν πριν επισκεφθεί την Ελλάδα.

Μάλιστα, σημείωσε ότι για πρώτη φορά ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού θα υλοποιήσει στοχευμένη στρατηγική προώθησης της Ελλάδας στην Κορέα, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των Κορεατών επισκεπτών στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο Επικεφαλής Επικοινωνίας της T'Way Air κ. Changseop Shim τόνισε ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό και γνωστοποίησε ότι η αεροπορική εταιρία αποτελεί από τις αρχές του έτους μέλος του μεγάλου ξενοδοχειακού ομίλου Sono Hospitality Group κάτι που μπορεί να αποτελέσει ευνοϊκή συνθήκη για την πραγματοποίηση πτήσεων προς την Αθήνα από την T'Way Air. Για να δούμε…

Νέα είσοδος στον ξενοδοχειακό «χάρτη» της Θεσσαλονίκης

Και μια και ο λόγος για επενδύσεις να σα πάω στο βορρά και δη στη Θεσσαλονίκη, που έχει την τιμητική της αυτές τις μέρες. Έτσι ο ισραηλινός όμιλος Fattal Hotels την Ελλάδα, μέσα από τη Leonardo Hotels & Resorts Mediterranean, που από το 2017 έχει αναλάβει την ανάπτυξη του Ομίλου σε Κύπρο και Ελλάδα, μετά την επιτυχημένη λειτουργία του NYX Esperia Palace στην Αθήνα, στο κτίριο του πρώην «Εσπέρια» στη Σταδίου, επεκτείνεται βόρεια, φέρνοντας, όπως αναφέρει, τη signature εμπειρία NYX στην καρδιά της Θεσσαλονίκης στην αρχή της οδού Τσιμισκή κοντά στα Λαδάδικα. Το νέο ξενοδοχείο, που αναμένεται τον Σεπτέμβριο, να ανοίξει, με επένδυση ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, δημιουργεί πάνω από 190 θέσεις εργασίας και στοχεύει στην ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος της πόλης.

Θα διαθέτει 130 δωμάτια και σουίτες, με σύγχρονο σχεδιασμό και τεχνολογικές υποδομές, προσφέροντας εμπειρίες που προσαρμόζονται σε κάθε εθνικότητα. Ήδη αναμένεται πληρότητα 70% για το πρώτο εξάμηνο λειτουργίας του.

Επενδύσεις 200 εκατ.

Συνολικά η εταιρεία αναμένεται να φτάσει τα 200 εκατ. ευρώ, σε συνολικές επενδύσεις από το 2017, οπότε ξεκίνησε να δρα στην Ελλάδα, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στον ελληνικό τουρισμό και τη χώρα.

Αποικία Ισραηλινών

Μένω σε κλίμα Ισραήλ και μακριά πάντα από το ανθρωπιστικό έγκλημα που συντελείται στη Γάζα. Όπως μου λένε, πάντα, οι φίλοι μου πολλοί Ισραηλινοί πολίτες αναζητούν τη φυγή από την ταραχή της Μέσης Ανατολής «χτίζοντας» νέες αποικίες. Γνωστό το τι συμβαίνει στη Λάρνακα, ή στην Αθήνα κτλ. Στα Χανιά, δε, μου λένε ότι στην περιοχή των Καλυβών στο Δήμο Αποκορώνου καταγράφονται επενδύσεις με αγορές οικοπέδων, ακινήτων και κατασκευές είτε συγκροτημάτων είτε εξοχικών πολυτελών κατοικιών. Των Ισραηλινών οι κοινότητες, γαρ…