Η έκρηξη Χατζηδάκη, οι δυσκολίες του Μητσοτάκη με τον ανασχηματισμό και το «κελάηδισμα» του Καραχάλιου για την Καρυστιανού
Δεν σβήνει η «φωτιά»
Στα συμπληρωμένα έξι χρόνια που κυβερνά ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θυμάμαι άλλη φορά να «αλληλομαχαιρώνονται» υπουργοί επί τόσες μέρες. Κι όμως, το φιάσκο με το κλείσιμο καταστημάτων των ΕΛΤΑ έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη ενδοκυβερνητική κρίση, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός επενέβη για να λήξει ο «σκοτωμός». Οι υπουργοί όμως δεν σταμάτησαν να αφήνουν αιχμές ο ένας για τον άλλον, με αποτέλεσμα να φτάσουμε σε σημείο να έχουν βγει στην επιφάνεια όλες οι αντιπάθειες, αλλά και να διαμορφώνονται «στρατόπεδα» που συγκρούονται άνευ όρων.
Τα γεγονότα και η έκρηξη
Σας θυμίζω πως από το Σάββατο, όταν και ξεκίνησαν οι αντιδράσεις για την απόφαση της διοίκησης των ΕΛΤΑ, άρχισαν οι διαρροές από υπουργούς κατά του Κωστή Χατζηδάκη με σκοπό να του χρεώσουν την επίμαχη απόφαση, αλλά και τον ίδιο τον CEO των ΕΛΤΑ (που εν τέλει παραιτήθηκε). Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αντέδρασε και μίλησε αφενός για την σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν όλοι οι συναρμόδιοι υπουργοί, αλλά και για ένα ενημερωτικό email του Γρηγόρη Σκλήκα, που είχε παραλήπτη τον Χατζηδάκη και εστάλη και στον συναρμόδιο Δημήτρη Παπαστεργίου.
Ο Μητσοτάκης έμεινε στην Αθήνα, «θυσίασε» τον Σκλήκα, έφτιαξε την «γραμμή» πως η κυβέρνηση δεν γνώριζε το χρονοδιάγραμμα των αλλαγών στα ΕΛΤΑ και όλα έδειχναν να ηρεμούν. Κι όμως, ήρθε στην επιφάνεια χτες από την Εφημερίδα των Συντακτών το περίφημο email της 19ης Οκτωβρίου για το σχέδιο δράσης των ΕΛΤΑ και το κλείσιμο των υποκαταστημάτων τους. Μετά από αυτήν την εξέλιξη, ο Χατζηδάκης εξερράγη και κατηγόρησε ουσιαστικά άλλους υπουργούς πως τον υποσκάπτουν.
Τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα
Μιλώντας πάντως με μέλη της κυβέρνησης καταλαβαίνεις πως έχει ξεσπάσει ένας πόλεμος μέχρις εσχάτων στον οποίο συγκρούονται πλέον οι υπουργοί μεταξύ τους. Δύο κορυφαίοι κυβερνητικοί του οικονομικού επιτελείου εδώ και καιρό είχαν κάποιες τριβές, μαθαίνω, αλλά το πράγμα δεν ξέφευγε από τα συνήθη πλαίσια: Κατά καιρούς έπεφταν μερικά «τάκλιν», κυκλοφορούσαν κάποια μισόλογα με αποδέκτη τον Μητσοτάκη και γενικά η ζωή προχωρούσε. Ωστόσο τώρα το πράγμα ξέφυγε και τα «τζαρτζαρίσματα» για θέματα συναφών αρμοδιοτήτων έχουν γίνει πόλεμος κανονικός.
Ποιος θα επικρατήσει δεν γνωρίζω. Γιατί ο ένας μιλάει απευθείας και προνομιακά με τον Μητσοτάκη, ο άλλος είναι παλιά «καραβάνα» στη Νέα Δημοκρατία.
Δύσκολη εξίσωση ο ανασχηματισμός
Με κείνα και μ' αυτά άρχισε στο μεταξύ να κυκλοφορεί πάλι έντονα το σενάριο για ανασχηματισμό. Το θέμα, βέβαια, ανακυκλώνεται από ορισμένα μέσα και υπουργούς που θέλουν να ανακατευτεί η τράπουλα στο υπουργικό συμβούλιο και να «καρατομηθούν» κάποιοι. Αλλά μαθαίνω επίσης πως ο Μητσοτάκης τώρα δεν θέλει τέτοια μπλεξίματα. Τουλάχιστον, όχι τώρα. Γιατί, όπως μου λένε άνθρωποι που ξέρουν τι σκέφτεται, οποιαδήποτε ανακατάταξη αυτή τη στιγμή θα οδηγήσει και σε αποσταθεροποίηση. Η θέση του πάντως δεν είναι εύκολη: Έναν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης δεν μπορεί να τον υποβαθμίσεις χωρίς να προκληθεί ακολούθως πολιτική κρίση. Και έναν έμπιστο υπουργό οικονομικών, δεν τον στέλνεις σε μη παραγωγικό υπουργείο.
Θετική πρωτοβουλία Ανδρουλάκη
Σας έλεγα τις προάλλες πως κανένας πολιτικός αρχηγός και κανένας ντόπιος βουλευτής, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν είχε βρει δυο κουβέντες να πει για το μακελειό στα Βορίζια. Με εξέπληξε θετικά, όμως, η πρωτοβουλία που ανακοίνωσε χτες ο Νίκος Ανδρουλάκης, που τη Δευτέρα στο Ηράκλειο θα συγκαλέσει σύσκεψη με τη συμμετοχή του περιφερειάρχη Κρήτης, των κορυφαίων στελεχών της αστυνομίας, των στελεχών της εκπαίδευσης στο νησί και τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης, με στόχο να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό πλαίσιο που, πέρα από τα αστυνομικά μέτρα, θα συνδυάζει σειρά από εκπαιδευτικές και πολιτιστικές παρεμβάσεις και εκστρατείες ενημέρωσης. Ο Ανδρουλάκης το πήρε σοβαρά, μου λένε, το θέμα και έλεγε στους συνεργάτες του πως «δεν μπορεί λόγω ενός γεγονότος να θεωρεί όλη η Ελλάδα ότι 700.000 Κρητικοί κρατούν τα όπλα και γίνονται συνεχώς δολοφονίες», ενώ υπογράμμιζε πως «δεν πρέπει να δείξουμε καμία ανοχή στην οπλοκατοχή».
Λίγο αφότου γνωστοποιήθηκε η πρωτοβουλία Ανδρουλάκη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανακοίνωσε πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα κάνει ανακοινώσεις σε λίγες μέρες για την οπλοκατοχή. Δεν το θεωρώ τυχαίο.
Ο Καραχάλιος μίλησε
Σας έγραφα χτες πως η Μαρία Καρυστιανού και ο Νίκος Καραχάλιος τσακώθηκαν άγρια και δεν μιλιούνται, επειδή ο δεύτερος έκανε την ανάρτηση περί ενός νέου πολιτικού σχήματος ονόματι «Το Κύμα», στο οποίο η πρόεδρος του συλλόγου συγγενών των Τεμπών θα αποτελούσε κινητήριο δύναμη. Η διάρρηξη των σχέσεων των δύο οδήγησε, κατά πώς φαίνεται, τον Καραχάλιο να «μιλήσει» και να δημοσιοποιήσει τα πολιτικά σχέδια της Καρυστιανού. «Η Μαρία με φώναξε και μου είπε θέλω να προχωρήσουμε να οργανώσουμε το κίνημα, όχι το ΚΥΜΑ, που μπορεί να μετασχηματιστεί σε κόμμα και να πάμε στο κοινοβούλιο», είπε ο άλλοτε «γαλάζιος» επικοινωνιολόγος, αποκαλύπτοντας μάλιστα πως το καλοκαίρι επρόκειτο να γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις.
Με κείνα και μ' αυτά, καταλαβαίνω πως δύσκολα πλέον η Καρυστιανού θα κάνει κάποια πολιτική κίνηση. Ο Καραχάλιος το «έκαψε» το σενάριο με τις πρωτοβουλίες του...
Νέο βιβλίο με παλιά φωτογραφία
Είδα το εξώφυλλο του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα, που το περιμένουμε την τελευταία βδομάδα του Νοεμβρίου. Η «Ιθάκη» δεν έχει ιδιαίτερα πρωτότυπο εξώφυλλο, είναι μια λιτή φωτογραφία του πρώην πρωθυπουργού. Αλλά η συγκεκριμένη εικόνα κάτι μου θύμιζε. Με βοήθησαν φίλοι που θυμούνται και την παραμικρή λεπτομέρεια, στέλνοντάς μου μια προεκλογική αφίσα του 2023 από ομιλία του Τσίπρα ως προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Την αφίσα κοσμούσε μια φωτογραφία του πρώην πρωθυπουργού, η ίδια που κοσμεί και το βιβλίο του. Καλά βρε παιδιά, πέρασαν πάνω από δυο χρόνια από τις τελευταίες εκλογές. Γιατί δεν βάλατε τον Τσίπρα να κάνει μια καινούρια φωτογράφιση;
Στην πρέσα για τα κομματικά ΜΜΕ
Στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως έχουν ξανά ζόρια με τα κομματικά μέσα ενημέρωσης, ενώ οι εργαζόμενοι βρίσκονται πάλι στο όριο, καθώς τα χρωστούμενα έχουν ξεπεράσει, μου λένε, τα τέσσερα μηνιάτικα. Η Πολιτική Γραμματεία του κόμματος εξέτασε χτες το θέμα και αποφάσισε να κάνει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου εργαζομένων κυρίως στην «Αυγή» και δευτερευόντως «στο Κόκκινο». Όσο, δε, για τις οφειλές στους εργαζόμενους ο Σωκράτης Φάμελλος είπε πως όλες θα καλυφθούν, όχι μόνο καταβάλλοντας χρήματα από τον προϋπολογισμό του κόμματος (όπως έκανε πάντα) αλλά και με διεξαγωγή οικονομικής καμπάνιας, καθώς και με την παράταση της καμπάνιας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της ιδιοκτήτριας εταιρίας μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Ας ελπίσουμε να παύσει αυτή η κατάσταση που διαλύει τα μέσα και τους ανθρώπους τους.
Εξοντωτική ποινή για ένα σύνθημα
Διάβασα την είδηση πως δικαστήριο καταδίκασε έναν φοιτητή σε ποινή φυλάκισης 14 μηνών, χωρίς αναστολή, επειδή έγραφε με σπρέι συνθήματα σε τοίχο του Πολυτεχνείου. Η ποινή είναι εξαγοράσιμη, αλλά όπως είναι οπωσδήποτε εξοντωτική. Θα ήθελα να ξερα, αυτός ο δικαστής που του έριξε τόσο μεγάλη ποινή, όταν σκέφτηκε πώς κύλησε η μέρα του, ένιωσε καλά που επέβαλε μια τόσο μεγάλη ποινή, ακολουθώντας το γράμμα ενός γελοίου νόμου;
Όταν το timing γίνεται στρατηγική: η ATLANTIC ως μήνυμα Αθήνας–Ουάσινγκτον
Δεν ήταν μια ακόμη εταιρική ανακοίνωση. Η σύσταση της ATLANTIC – SEE LNG TRADE Α.Ε. από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και τον Όμιλο ΑΚΤΩΡ ήρθε τη στιγμή που η Αθήνα μετατρέπεται στο επίκεντρο της ενεργειακής γεωπολιτικής. Η συγκυρία δεν είναι απλώς ενδιαφέρουσα — είναι υπολογισμένη.
Την εβδομάδα που η νέα πρέσβης των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, αναλαμβάνει καθήκοντα και το LNG βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας των συνομιλιών με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, δύο κορυφαίοι παίκτες του ελληνικού επιχειρηματικού χάρτη, ο Αλέξανδρος Εξάρχου και ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς, υπογράφουν μια στρατηγική συμμαχία που «κουμπώνει» με την αμερικανική στρατηγική για την ενεργειακή αυτονόμηση της Ευρώπης.
Οι καλά πληροφορημένοι μιλούν για προεργασία μηνών, με διακριτικές επαφές και σε διπλωματικό επίπεδο. Το U.S. International Development Finance Corporation (DFC), το κρατικό fund στρατηγικών επενδύσεων των ΗΠΑ, εμφανίζεται ως χρηματοδότης της νέας εταιρείας, προσδίδοντας στη συμφωνία χαρακτήρα που ξεπερνά τα στενά επιχειρηματικά όρια.
Το γεγονός ότι η ATLANTIC προγραμματίζει την προμήθεια τεσσάρων πλοίων LNG, συνολικού κόστους 1 δισ. δολαρίων, για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ προς τα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη, θεωρείται από πολλούς μήνυμα στρατηγικής ταύτισης Αθήνας–Ουάσινγκτον.
Και κάτι ακόμα: το timing της ανακοίνωσης δεν συμπίπτει τυχαία με τη 6η Σύμπραξη Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας (P-TEC) που διεξάγεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα. Όσοι ξέρουν, λένε ότι «η ATLANTIC δεν είναι μόνο μια εταιρεία — είναι ο προάγγελος μιας νέας γεωοικονομικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή».
Παρουσίες με νόημα και... αποτύπωμα Μαξίμου
Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί συνδύασαν το γεγονός ότι ο Αλέξανδρος Εξάρχου ήταν ο μοναδικός Έλληνας επιχειρηματίας στη δεξίωση που παρέθεσε στην Αθήνα η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, με αφορμή τα 250 χρόνια από την ίδρυση του Σώματος των Αμερικανών Πεζοναυτών. Η παρουσία του Εξάρχου είχε σαφή συμβολισμό, που επιβεβαιώνει τον κομβικό ρόλο του στα νέα δεδομένα της ελληνικής επιχειρηματικότητας.
Συνδυαστικά μου λένε, ότι όλα όσα συμβαίνουν έχουν και το ισχυρό αποτύπωμα του Μεγάρου Μαξίμου. Εξάλλου, το LNG κυριάρχησε και στη συζήτηση που είχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στο Μαξίμου.
Η ενεργειακή διπλωματία και το LNG στο μενού Μητσοτάκη-Γκίλφοϊλ
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, συναντήθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου, σε εξαιρετικό κλίμα. Οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν την ισχυρή δυναμική των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, τις οποίες ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε «στο υψηλότερο επίπεδο της ιστορίας τους».
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους τομείς της ενέργειας, των επενδύσεων και της περιφερειακής συνεργασίας. Ο Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα αποτελεί πύλη εισόδου για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, στρατηγική υποδομή για τη χώρα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ υπογράμμισε την προσέλκυση αμερικανικών τεχνολογικών επενδύσεων.
Η Γκίλφοϊλ, από την πλευρά της, μίλησε με θέρμη για την Ελλάδα ως «γενέτειρα της Δημοκρατίας» και αναφέρθηκε στο σχήμα 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ), χαρακτηρίζοντάς το παράδειγμα στρατηγικής συνεργασίας. Δεν πέρασε απαρατήρητο ότι στο περιθώριο της συνάντησης, η ενεργειακή ασφάλεια και το LNG ήταν εκ των βασικών θεμάτων.
Μικρή λεπτομέρεια με ανθρώπινη νότα: η νέα πρέσβειρα έτυχε θερμής υποδοχής από τον Πίνατ, τον σκύλο του πρωθυπουργού, ο οποίος την υποδέχθηκε στην είσοδο του Μεγάρου.
Γιατί τώρα; Οι Έλληνες ξαναγεμίζουν τα ναυπηγεία
Οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους: πάνω από 650 πλοία ναυπηγούνται αυτή τη στιγμή για λογαριασμό Ελλήνων εφοπλιστών. Το ποσοστό συμμετοχής τους στις παγκόσμιες παραγγελίες φτάνει σχεδόν το 18%, επιβεβαιώνοντας ότι η ελληνόκτητη ναυτιλία εξακολουθεί να κινείται αντίθετα από τον κύκλο της αβεβαιότητας. Από bulk carriers και tankers μέχρι containerships και LNG/LPG carriers, οι νέες ναυπηγήσεις αυξάνονται με σταθερό ρυθμό.
Το ερώτημα, όμως, παραμένει: γιατί τώρα;
Στα εφοπλιστικά γραφεία η απάντηση είναι λιτή — ρευστότητα και συγκυρία. Μετά από διαδοχικά χρόνια υψηλών ναύλων και περιορισμένων εξόδων, οι εταιρείες διαθέτουν άφθονα κεφάλαια και ελάχιστο δανεισμό. Το περιβάλλον αυτό επιτρέπει επιθετικές κινήσεις επέκτασης, ακόμη και με υψηλό κόστος ναυπήγησης.
Τα νεότευκτα πλοία, αν και ακριβά, θεωρούνται ασφαλέστερη τοποθέτηση σε σχέση με τα μεταχειρισμένα. Η αγορά second hand έχει εκτοξευθεί, οι τιμές είναι υψηλές και η μελλοντική μεταπωλητική αξία αμφίβολη. Έτσι, οι μεγάλοι όμιλοι προτιμούν να «δέσουν» παραγγελίες σε ναυπηγεία, διασφαλίζοντας παραδόσεις και αξία.
Κάποιοι βλέπουν πίσω από αυτή την κινητικότητα και ένα στοίχημα μακράς πνοής: όταν η προσφορά νέων πλοίων θα περιοριστεί, όσοι έχουν προχωρήσει τώρα, θα ελέγχουν το παιχνίδι.
Η επιλογή του «τώρα» δεν είναι τυχαία. Είναι η στιγμή που υπάρχουν μετρητά, υπάρχει χρόνος και υπάρχουν διαθέσιμα ναυπηγεία. Οι Έλληνες εφοπλιστές, για ακόμη μια φορά, επενδύουν πριν από τον κύκλο — γιατί στη ναυτιλία, όπως λένε οι ίδιοι, τα κέρδη ανήκουν σε όσους δεν περιμένουν τις συνθήκες· τις δημιουργούν.
